1)سرزنش ممنوع:
نصیحت های مستقیم و سرزنش آمیز در این دوره اثر بسیار مخربی بر رفتار نوجوان دارد. به دنبال راه های غیرمستقیم برای تذكر باشید. اگر نكات مثبت او را كمرنگ ببینید و در عوض به نكات منفی اخلاقی و روحی او تمركز كنید به او یك سرنخ برای لجبازی خواهید داد چرا كه به او آموزش می دهید كه روی نكات منفی تمركز كند. اگر او را با كسی مقایسه كنید، او نیز شما را با دیگر والدین مقایسه خواهد كرد.

2)با هم باشید:
یكی از مهم ترین و موثرترین راهكارها برای حل مسائل دوران بلوغ و نوجوانی برقراری رابطه نزدیك و صمیمی میان نوجوان و والدینش است. معمولا نوجوان با والد همجنس خود رابطه خوبی ندارند، اما این رابطه را می توان ترمیم كرد با اینكه نیاز به زمان دارد. ولی شما ناامید نشده و از پا ننشینید و مطمئن باشید هر بار یك قدم به صمیمیت و هدف نزدیك تر شده اید.

3)تشویق كنید:
نوجوانان برخلاف آن چیزی كه به نظر می آید، از پذیرفتن مسئولیت های كوتاه، مورد علاقه و مهم لذت می برند. چنین مسئولیت هایی را به آنها بسپارید و در ازایش تشویق و تشكر را فراموش نكنید. اما در سپردن مسئولیت به نوجوان مراقب باشید كه چه مسئولیتی و در چه زمانی به نوجوان واگذار می شود. چه اینكه اگر انتخابتان صحیح نباشد، او را دده خواهید كرد، پس علایق و خصوصیات او را خوب بشناسید.

4)دلیل منطقی:
برای هر مخالفت یا موافقت و هر مسئله ای كه در محیط خانواده مطرح می شود، دلیل قانع كننده و منطقی داشته باشید و متقابلا با دلیل و انتقادها و مخالفت های نوجوانتان با روی باز برخورد كنید.

5)دستور مستقیم ندهید:
تا جایی که ممکن است به فرزندان دستور مستقیم ندهید، بلکه فرصت انتخاب های مختلف به او بدهید. خوبی این روش آن است که شما موارد انتخابی را کنترل می کنید و در هر حال هر انتخابی که او انجام دهد، مورد رضایت شماست و این امکان انتخاب، فرزندتان را که تشنه استقلال و خودگردان بودن است راضی می کند. برای مثال به او نگویید که همین الان اتاقت را تمیز کن. با این کار حتما با او وارد مشاجره خواهید شد.

6)بگویید احساساتش را درک می کنید:
بچه های لجوج در مورد درست و اشتباه بودن افکار و اعمالشان بسیار سرسخت هستند، اگر به نتیجه ای برسند حس می کنند که باید از آن دفاع کنند. شما هر چه سخت تر سعی کنید که آن ها را متقاعد سازید، مخالفتشان قوی تری خواهد شد، در چنین مواقعی ساده ترین راه برای جلب همکاری آنها این است که موقعیت آن ها را تصدیق کنید و نشان دهید که احساساتشان را درک می کنید.

1)** به کودکتان برچسب نزنید:

 وقتی که برچسب خجالتی بودن یا غیر اجتماعی به یک کودک زده می شود به تدریج او با خودش فکر می کند که واقعا خجالتی و غیر اجتماعی است و این خود تبدیل به یک پیشگویی خود کام بخش می گردد که طی آن رفتار انزواطلبانه وخجالتی بودن را یاد خواهند گرفت.

اگر شخصی بزرگسال می گوید که کودکتان خجالتی است و او این حرف را می شنود با گفتن عباراتی نظیر" فرزندم در حقیقت با افرادی که می شناسد زودجوش است" پاسخی مناسب به این اظهار نظرات بدهید.

کودک شما این صحبت شما را خواهد شنید و یقینا آن را خواهد پذیرفت زیرا معیار و مرجع اصلی او شما هستید.

2)** درباره تجربیات تان با کودکتان صحبت کنید: 

اگر کودکتان از خجالتی بودن احساس بدی دارد ممکن است وارد چرخه ای شود که مرتبا آسایش و راحتی اش کمتر و کمتر شود و اعتماد به نفس بسیار ضعیفی داشته باشد. شما می توانید با گفتن خاطرات و تجربیات خودتان هنگامی که محجوب و کم رو بوده اید با این اثرات منفی مقابله کنید. اگر فرزندتان بداند که پدر و مادرش نیز قبلا این مشکل را تجربه کرده اند ولی اکنون توانسته اند افراد جسور و با اعتماد به نفسی باشند نسبت به رفتار خجالتی اش احساس بهتری خواهد داشت.

3)** همچنین این موضوع را به آنها یاد دهید که خجالتی بودن در حد طبیعی چیز صحیح و پذیرفتنی است و اینکه آنها می توانند باتلاش و کوشش به این رفتار غلبه کنند و شخص متفاوتی شوند.

4)** احساس همدلی و همدردی با کودکتان داشته باشید: 

وقتی کودکتان از روبه رو شدن و تعامل با دیگران احساس ترس دارد با او همدلی کنید. وقتی شما با او همدلی می کنید او شروع به شناخت احساسات و هیجاناتش و آنچه باعث بروز آنها شده می کند. بنابراین قادر می شوند که این احساسات را کنترل کند و بر ترسش غلبه کند. شما با این کار در حقیقت محیطی مطمئن در اختیار آنها قرار می دهید تا خود را بی قید و بند مطرح کنند و خود واقعی شان را بروز دهند.

1) توجه و اهمیت به شخصیت کودک و نوجوان
2) توجه و ارزش دادن به‌نظر و پیشنهاد فرزندان در خانه
3) عدم‌تنبیه و فشارهای بدنی و روانی نامناسب
4) عدم‌کاربرد الفاظ نادرست به کودکان و نوجوانان درصورت انجام کار نادرست
5) حمایت متعادل از کودک و نوجوان
6) عدم‌کنترل افراطی و محدودیت‌های زیاد در مورد کودک و نوجوان
8) تشویق و تأیید به موقع، در مورد انجام صحیح کارهای محول‌شده به کودک و نوجوان

راهکارهای مواجه با مشکلات نوجوانان توسط والدین
بدون شک برای حل هر مشکل و مسئله ای، راه حلی وجود دارد؛ مشکلات جوانان نیز خارج از این مسئله نبوده و در همین راستا والدین باید با م افراد با تجربه به فکر یک راه حل اساسی به منظور تربیت صحیح آن ها باشند. با توجه به مشکلات مطرح شده در قسمت قبل، اکنون برخی از راهکارهایی که توسط مشاوران کودک و نوجوان برای حل مشکلات نوجوانان توصیه شده را برای شما به ترتیب بیان خواهیم کر

راه حل مشکل اول: مخالفت و ناسازگاری برای رفتن به میهمانی یا مسافرت خانودگی:

- احترام به درخواست کودکان برای عدم حضورشان در یک مجلس خانوادگی و یا مسافرت و در عین کنترل و نظارت او

- تقاضا از او برای معرفی دوستانش و کسب اطلاعات کافی از محل ملاقات آن ها
- ثبت نام او در اردوهای مخصوص نوجوانان برای تجربه یک سفر گروهی با دوستانش

راه حل مشکل دوم: برقراری رابطه دوستی با افراد نامناسب:
- عدم درخواست قطع ارتباط از او به دلیل رابطه قوی تر ایجاد شده بین او و دوستانش نسبت به خانواده در این برهه زمانی هوشمندانه رفتار کردن برای قطع ارتباط او با دوستان ناباب خود به دلیل نوع رفتار یا لباس پوشیدن آن ها تقاضای کمک از یک بزرگتر با تجربه برای تاثیر گذاری و هدایت فرزندتان به راه درست
- صحبت کردن با دوست صمیمی و مورد اعتماد او برای آگاهی از کلیات رازهایش
- عدم کنجکاوی بیش از حد و دنبال کردن جزئیات کارهای نوجوانان به دلیل خرابی رابطه آن ها با فرد مورد اعتمادشان
- آشنایی تدریجی با تمام دوستان و همکلاسی های فرزند نوجوانتان در موقعیت‌های خاص مثل جشن‌ تولد یا جشن پایان سال تحصیلی
- زیر نظر داشتن رفتار و روابط آن ها با دوستانشان
- تاثیر غیر مستقیم و برخوردی هوشمندانه بر انتخاب نوع دوستان آن

دوران طولانی هیجانات

تغییرات هورمونی  در دوران بلوغ، نوجوان را به فردی غیر قابل پیش بینی تبدیل می کند و تلاطم و بروز خشم یکی از ویژگی های دوران بلوغ است که موجب نگرانی والدین می شود.
 

واکنش تند به نصیحت

وی ادامه داد: نوجوانان از نصیحت بیزارند. اگر تاثیر نصیحت های خود بر فرزندتان را بررسی کنید، متوجه خواهید شد  که یک گوش آن ها در و گوش دیگرشان دروازه است. سعی کنید با او همراه شوید تا بتواند با درک درست از مسائل آنها را حل و فصل کند.
 

سرکوفت زدن در زمینه تحصیل

وی با بیان اینکه سرکوفت زدن نه تنها بهبود اوضاع درسی فرزندتان را در پی  نخواهد داشت و موجب تخریب رابطه شما و فرزندتان خواهد شد، افزود: سرکوفت زدن پادزهری برای مشکلات تحصیلی فرزندتان نیست و تنها دستاورد شما با به کار بردن این شیوه، به وجود آمدن حس خشم و انتقام در وجود او خواهد بود.
 

مقایسه با همسالان

این روان شناس کودک و نوجوان  تشریح کرد: نوجوانان به ندرت مقایسه شدن با همسالان خود را فراموش می کنند. رنج ناشی از مقایسه شدن در دوره نوجوانی بسیار چشمگیر است و می تواند موجب بروز مشکلات خلقی و رفتاری مختلفی شود.
 

افسردگی فصلی

وی با بیان اینکه با فرارسیدن پاییز روزها کوتاه می شوند و همچنین شدت نور کاهش می یابد، ادامه داد: این تغییر آب وهوایی می تواند موجبات افسردگی نوجوانان را فراهم آورد؛ از جمله علائم افسردگی نوجوانان  می توان به پرخوابی یا بی خوابی، پرخاشگری، گوشه گیری بیش از حد و تغییر اشتها اشاره کرد. در این شرایط او را درک کنید و در تنگنای بلوغ با او همراه شوید.